چرا نما در آسمانخراشها تا این حد مهم است؟
1.1. نقش بصری و هویتی:
- اولین تاثیر: نما اولین چیزی است که در نگاه بیننده جلب توجه میکند و تاثیر اولیه و ماندگاری در ذهن او ایجاد میکند. یک نمای خلاقانه و منحصر به فرد میتواند به عنوان یک landmark در شهر شناخته شود و به آن هویت و شخصیت خاصی ببخشد.
- بیانگر هویت و فرهنگ: نما میتواند بازتابی از فرهنگ، تاریخ، هنر و ارزشهای یک جامعه باشد و به عنوان یک نماد فرهنگی در شهر خودنمایی کند. به عنوان مثال، استفاده از نقوش سنتی و الگوهای اسلامی در نمای برج میلاد تهران، بیانگر هویت فرهنگی و تاریخی ایران است.
- تمایز و برجسته سازی: در میان انبوه ساختمانهای یک شهر، نمای خلاقانه و منحصر به فرد میتواند باعث تمایز و برجسته شدن آسمانخراش شود و آن را به یک اثر فراموش نشدنی تبدیل کند.
1.2. تاثیر بر عملکرد ساختمان:
- بهینهسازی مصرف انرژی: نما میتواند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی ساختمان داشته باشد. استفاده از شیشههای دوجداره و سه جداره، پوششهای خاص بازتاب دهنده نور خورشید، و سیستمهای سایهاندازی میتواند به کاهش هزینههای گرمایش و سرمایش ساختمان کمک کند.
- تهویه طبیعی: نماهای خلاقانه میتوانند با ایجاد کانالهای تهویه طبیعی و استفاده از باد برای خنک کردن ساختمان، به کاهش نیاز به سیستمهای تهویه مطبوع و صرفهجویی در مصرف انرژی کمک کنند.
- روشنایی طبیعی: استفاده از شیشه و سایر مصالح شفاف در نما میتواند به ورود نور طبیعی به داخل ساختمان و کاهش نیاز به نور مصنوعی کمک کند. این امر علاوه بر صرفهجویی در مصرف انرژی، باعث بهبود سلامت و راحتی کاربران نیز میشود.
- محافظت در برابر شرایط جوی: نما به عنوان یک لایه محافظ، ساختمان را در برابر شرایط جوی مانند باران، برف، باد، گرما و سرما محافظت میکند و باعث افزایش دوام و طول عمر ساختمان میشود.
1.3. پایداری و تعامل با محیط زیست:
- کاهش اثرات زیستمحیطی: نماهای نوین با استفاده از مصالح پایدار و بازیافتی و همچنین فناوریهای هوشمند، میتوانند تاثیرات زیستمحیطی آسمانخراشها را کاهش دهند. به عنوان مثال، استفاده از پنلهای خورشیدی در نما میتواند به تولید انرژی تمیز و کاهش مصرف انرژیهای فسیلی کمک کند.
- بهبود کیفیت هوا: برخی از نماهای خلاقانه با استفاده از گیاهان و سیستمهای تصفیه هوا، میتوانند به بهبود کیفیت هوا در اطراف ساختمان و کاهش آلودگی هوا کمک کنند.
- کاهش مصرف آب: استفاده از سیستمهای جمعآوری آب باران در نما میتواند به صرفهجویی در مصرف آب و کاهش اثرات خشکسالی کمک کند.
تکنیکها و فناوریهای مورد استفاده در طراحی نماهای خلاقانه
2.1. استفاده از شیشه:
- شفافیت و مدرنیته: شیشه یکی از محبوبترین مصالح در طراحی نماهای آسمانخراشها است که باعث ایجاد نمایی شفاف، مدرن و خیره کننده میشود. شیشه به دلیل قابلیت عبور نور، باعث روشنایی بیشتر فضاهای داخلی و ایجاد حس وسعت و ارتباط با محیط خارج میشود.
- بهرهگیری از نور طبیعی: استفاده از شیشه در نما میتواند به طور موثری از نور طبیعی برای روشنایی فضاهای داخلی استفاده کند و نیاز به نور مصنوعی را کاهش دهد. این امر علاوه بر صرفهجویی در مصرف انرژی، باعث بهبود سلامت و راحتی کاربران نیز میشود.
- کنترل انرژی خورشیدی: با استفاده از پوششهای خاص بر روی شیشه مانند پوششهای Low-E و reflective، میتوان میزان ورود نور و گرمای خورشید به داخل ساختمان را کنترل کرد و به بهینهسازی مصرف انرژی کمک کرد.
- شیشههای هوشمند: شیشههای هوشمند با قابلیت تغییر شفافیت و رنگ با استفاده از جریان برق، میتوانند میزان ورود نور و گرما به داخل ساختمان را به طور خودکار و با توجه به شرایط محیطی تنظیم کنند.
2.2. نماهای دوپوسته (Double-Skin Facades):
- تهویه طبیعی: نماهای دوپوسته شامل دو لایه شیشهای با یک فضای خالی بین آنها هستند که امکان ایجاد یک سیستم تهویه طبیعی را فراهم میکنند. هوای گرم در تابستان و هوای سرد در زمستان از بین دو لایه شیشهای عبور میکند و به طور طبیعی ساختمان را خنک یا گرم میکند.
- عایق حرارتی و صوتی: فضای خالی بین دو لایه شیشهای در نماهای دوپوسته به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی عمل میکند و باعث کاهش اتلاف انرژی و همچنین کاهش آلودگی صوتی میشود که نوعی اجرای نمای خشک می باشد.
- صرفهجویی در مصرف انرژی: نماهای دوپوسته با بهینهسازی تهویه طبیعی و افزایش عایق حرارتی، به طور قابل توجهی به کاهش مصرف انرژی در ساختمان کمک میکنند.
2.3. استفاده از مواد بازیافتی و پایدار:
- کاهش اثرات زیستمحیطی: استفاده از مواد بازیافتی مانند آلومینیوم، شیشه و پلاستیک بازیافتی در ساخت نما باعث کاهش مصرف منابع طبیعی و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست میشود.
- ایجاد جلوه منحصر به فرد: مواد بازیافتی با بافت و رنگ خاص خود میتوانند به نمای ساختمان جلوهای منحصر به فرد و جذاب ببخشند.
- چوب و سایر مصالح طبیعی: استفاده از چوب و سایر مصالح طبیعی مانند سنگ و آجر در نما علاوه بر زیبایی و ایجاد حس طبیعی، باعث کاهش اثرات زیستمحیطی نیز میشود.
2.4. فناوریهای هوشمند:
- پنلهای خورشیدی یکپارچه: استفاده از پنلهای خورشیدی یکپارچه با نما باعث تولید انرژی تمیز و تامین بخشی از انرژی مورد نیاز ساختمان میشود.
- نماهای تعاملی: نماهای تعاملی با استفاده از حسگرها و سیستمهای کنترل میتوانند به نور، دما، حرکت و سایر شرایط محیطی پاسخ دهند و به طور خودکار شفافیت، رنگ یا شکل خود را تغییر دهند.
- سیستمهای خودپاکشونده: استفاده از پوششهای نانو بر روی نما باعث میشود که گرد و غبار و آلودگی به سطح نما نچسبد و با بارش باران به راحتی شسته شود. این امر باعث کاهش نیاز به تمیز کردن و نگهداری نما میشود.
نمونههای برجسته از نماهای خلاقانه در آسمانخراشها
- برج خلیفه، دبی: نمای برج خلیفه با استفاده از شیشه و فلز طراحی شده است و با طرح آیرودینامیک خود، مقاومت در برابر بادهای شدید را افزایش میدهد. همچنین با استفاده از پوششهای خاص بر روی شیشه، میزان ورود نور و گرمای خورشید به داخل ساختمان کنترل میشود.
- مرکز مالی شانگهای: این آسمانخراش با نمایی منحصر به فرد از شیشه و فولاد طراحی شده است که بازتابی از آسمان و محیط اطراف ایجاد میکند و به بهینهسازی نور طبیعی کمک میکند.
- هرم شارد، لندن: نمای شارد با استفاده از پنلهای شیشهای با زاویههای مختلف طراحی شده که جلوهای شفاف و چندبعدی به ساختمان میبخشد و امکان تهویه طبیعی را فراهم میکند.
- برج Bosco Verticale، میلان: این آسمانخراش با نماهایی پوشیده از گیاهان طراحی شده است که به عنوان “جنگل عمودی” شناخته میشود. این گیاهان علاوه بر زیبایی و ایجاد حس طبیعی، به بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی صوتی نیز کمک میکنند.
- برج CCTV، پکن: این برج با نمای منحصر به فرد و شبیه به یک حلقه غیر متصل طراحی شده است که باعث تمایز و برجسته شدن آن در میان سایر ساختمانهای شهر شده است.
- برج Al Bahr، ابوظبی: این برج با نمایی متحرک و شبیه به پولک ماهی طراحی شده است که با توجه به زاویه تابش نور خورشید باز و بسته میشود و به کنترل میزان ورود نور و گرما به داخل ساختمان کمک میکند.
تاثیرات نماهای خلاقانه بر جامعه و محیط زیست
بهبود تجربه کاربران:
- فضای دلنشین و الهامبخش: نماهای خلاقانه با ایجاد فضایی زیبا، منحصر به فرد و الهامبخش میتوانند بر روحیه و خلاقیت کاربران تاثیر مثبت بگذارند.
- ارتباط با محیط خارج: نماهای شفاف و با دید به بیرون باعث ایجاد حس ارتباط با طبیعت و محیط شهری میشوند و به کاهش استرس و افزایش راحتی کاربران کمک میکنند.
