نمای خشک ساختمان به اجرای نمایی گفته می شود که در ساخت آن از ملات سیمان و روشهای سنتی استفاده نشده و از سیستم مونتاژ سبک با اتصالات مکانیکی برای نمای یک ساختمان استفاده می شود.
در نمای خشک مصالحی که پوسته ساختمان را تشکیل می دهند از دیوار اصلی فاصله دارند. همچنین شامل چندین لایه است که شامل پوشش بیرونی، هوای داخل، لایه عایق حرارتی و دیواره داخلی ساختمان است که همگی توسط سازه های فولادی و آلومینیومی به سازه ساختمان متصل می شوند.
یکی از مدرنترین روش های اجرای ساخت نمای ، نمای خشک است. در این روش نماسازی بر خلاف روش سنتی مصالح به دور از دیوار اصلی ساختمان قرار گرفته و به آن نمی چسبد.
تنوع استفاده از مصالح مختلف در نماهای خشک را می توان بزرگترین مزیت اجرای نمای خشک نامید که از مواد مختلفی مانند سنگ و سرامیک، شیشه، چوب حرارتی، کامپوزیت، آلومینیوم و غیره ساخت.
در واقع، اجرای نمای خشک رویکرد جدیدی است که مزایای زیادی را به همراه دارد و بسیاری از مشکلات اجرای نمای سنتی را حل می کند.
تفاوت اصلی نمای خشک با نمای معمولی ، در نحوه اتصال مصالح نما به دیواره بیرونی ساختمان می باشد که در نمای خشک در اجرا و نصب ملات حذف می شود و سطح رویه که شامل سرامیک ، سنگ، سمنت برد، HPL و … می باشد به وسیله اتصالات مکانیکی عمدتاً فلزی به سازه ساختمان متصل می گردد.
نمای خشک را بر اساس نحوه ی نصب و قرار گرفتن اتصالات ، را به دو دسته ی مشهود یا نمایان Visible و نامشهود یا غیر نمایان Invisible تقسیم می کنند مهم‌ترین تفاوت این دو روش به نوع قرار گرفتن اتصالات در آن‌ها مربوط میشود.که هر کدام دارای مزایا و معایب مختص خود هستند .
در اجرای نمای خشک نمایان , بست هایی که برای نگه داشتن مصالح ساختمانی مثل سنگ , کاشی و سرامیک استفاده می شوند، از بیرون ساختمان قابل مشاهده هستندکه برای زیبایی کار و ساخت نمایی جذاب با رنگ کردن قسمت های نمایان بست به نمای ساختمان زیبایی بیشتری می بخشند. که عموما از رنگ های پایدار در برابر عوامل جوی استفاده می شود، چون این بست ها در معرض آسیب دیدگی و رنگ پریدگی و زنگ زدن بر اثر عوامل جوی قرار دارند.
در اجرای نمای خشک نامشهود ، بعد از نصب نما با سنگ و یا سایر مصالح بست های مورد استفاده مشاهده نمی شوند. در واقع قبل از اجرای نما بر روی سطح رویه ساختمان عملیاتی انجام می شود که بسته به نوع اجرای آن ممکن است به صورت سوراخ و یا شیارهایی در پشت یا لبه های رویه باشد که عموما با استفاده از چسب نمای ساختمان و یا چسب سنگ مخصوص ساختمان استفاده می شود .
هر متریالی را می توان در داخل و خارج ساختمان استفاده کرد و هر ماده (مطمئناً شناخته شده) از ضخامت 5 میلی متر تا 50 میلی متر را می توان در نمای خشک مورد استفاده قرار داد. البته باید توجه داشت که هر چه متریال رویه بزرگتر باشد، از میزان هزینه زیر سازی آن کاسته می شود .
بهترین شرایط دیوارها برای اجرای نمای خشک، دیوارهای پیوسته با طول و ارتفاع زیاد و حداقل تعداد و اندازه بازشوها می باشد. در این مورد، برای ساخت نما از حداقل مصالح استفاده می شود.
با افزایش اندازه سطوح اولیه، میزان مصالح ساختمانی مصرفی در هر متر مربع افزایش می یابد و در نتیجه هزینه کل نما افزایش می یابد. اجرای نمای خشک بسیار پرهزینه است زیرا فقط در قسمت های باریک برای دیوارها و نماهای بزرگ به صرفه می باشد.
چون در اجرای نمای خشک از اسکلت فلزی به عنوان الگو و مدل برای اجرای نما استفاده می شود، می توان نما را بدون استفاده از داربست آماده کرد. این فرآیند سرعت اجرای نما را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد و تا 50 درصد در زمان اجرای پروژه صرفه جویی می کنید.
از مزایای اجرای نمای خشک که می توان آن را از هر نوع متریالی اعم از کامپوزیت، HPL، سنگ، سرامیک، آجر، آلوکوتا، چوب پلاستیک، سیمان ساخت. این ویژگی نمای خشک باعث شده تا بسیاری از مشکلات برای طراحان، مهندسان، متخصصان و مجریان پروژه حل شود و با استفاده از این متریال در هر اندازه، ضخامت و رنگی که مورد نیاز باشد، کیفیت نما و اجرای کامل نما به مانند طراحی آن فراهم شود.
از طرفی با تولید صنعتی مصالح مورد نیاز قسمت فوقانی نما و زیرسازی نما از جمله پروفیل های آهنی، آلومینیومی یا گالوانیزه و فولادی، با کاهش خطاهای انسانی و بالا رفتن کیفیت مواجه هستیم.
با توجه به استفاده از عایق حرارتی در سیستم نما می توان گفت که این نما از اتلاف انرژی ساختمان جلوگیری کرده و هزینه ها را کاهش می دهد. در این سیستم یک لایه عایق حرارتی به وسیله چسب یا اتصالات مکانیکی به بدنه ساختمان می چسبد. پس از این اتصال، قاب یا اسکلت نگهدارنده که می تواند از چوب، فولاد یا آلومینیوم باشد در ساختمان نصب می شود.
با این فرآیند فاصله مشخصی بین نمای خشک و عایق حرارتی وجود خواهد داشت و این فضا نیز عایق بسیار مناسبی برای دما و حتی سرو صدا می باشد که مانعی برای اتلاف انرژی می باشد.
اگر قسمتی یا تمام نمای ساختمان که با نمای خشک اجرا شده به دلایل فیزیکی و یا حتی جوی آسیب ببیند به راحتی می توان آن قسمت کوچک و یا در ابعاد بزرگتر از پوشش نما را باز کرد و تعمیر یا تعویض شود , اگر قابل تعمیر باشد، آسیب آن ناحیه قابل تعمیر است و یا اگر قابل تعمیر نباشد، آن قطعه را می توان با قطعه جدید تعویض کرد. این قابلیت در بسیاری از انواع دیگر نماها وجود ندارد و در صورت آسیب دیدن بخشی از نما، برای تعویض کامل آن باید هزینه زیادی پرداخت کنید.
عایق حرارتی: به صورت مستقل و با اتصال مکانیکی یک لایه عایق حرارتی به دیوار اصلی ساختمان با چسب متصل می شود.
فضا: بین نما و عایق فضایی در نظر گرفته می شود تا از ورود رطوبت، اتلاف انرژی و تهویه جلوگیری شود.
قاب پشتیبانی: از مواد مختلفی مانند چوب اشباع، فولاد یا آلومینیوم می توان برای ساخت قاب استفاده کرد که به عنوان تکیه گاه نیمکتی استفاده می شود. که باید به گونه ای باشد که در برابر عوامل مخرب جوی مانند باد و رطوبت مقاومت بالایی داشته باشند.
مصالح و تجهیزات نما: برای مصالح نما می توان از موادی که به صورت خشک هستند استفاده کرد مانند سنگ، صفحات مخلوط، ترمووود، سرامیک ، شیشه، کاشی، آجر سفالی و غیره استفاده کرد.
نمای خشک سرامیک که به آن نمای سرامیک خشک پرسلانی نیز می گویند، در دسته مواد سرامیک پیشرفته به حساب می آید. استفاده از تکنولوژی روز در فرآیند پخت نیز باعث شده است تا در برابر فشار، دما و عوامل محیطی مقاومت بیشتری داشته باشند.
همچنین با حذف ملات در مرحله نصب سرامیک خشک و استفاده از صفحات آلومینیومی برای اجرای سرامیک خشک، دفترچه محاسبات سازه توسط مجری پروژه صادر شد تا در برج های بلندمرتبه نیز قابل استفاده باشد.
از بتنهای پیش ساخته گرفته تا پوشش تمام یا بخشی از نمای ساختمان یا دیوارهای ایستاده مورد استفاده برای محوطه سازی، عایق صدا و دیوارهای امنیتی که از انواع نمای خشک استفاده می شوند.
نماهای بتنی پیش ساخته دارای سطوح پیوسته ای از روکش بنایی هستند که به طور طبیعی نفوذپذیری هوا پایینی دارند، بنابراین ورود هوا معمولاً با جزئیات سطح با استفاده از پنجره ها، درها و سایر بخش ها کنترل می شود. با انتخاب نوع پنجره، اندازه و چیدمان مناسب با سایه مناسب، میزان نور خورشید افزایش می یابد، سطح نور ورودی و دید از بیرون متعادل می شود.
نمای خشک شیشه ای از دو دیوار شیشه ای ساخته می شود که بوسیله یک سوراخ در ارتفاعات جدا می شود و برای کاهش مصرف انرژی ساختمان بسیار مفید است .. در میان دوشیشه بسته به عرض آن، فاصله هایی برای دسترسی و نظافت وجود دارد.
در فاصله بین دو شیشه یک منطقه حرارتی تشکیل می شود و انرژی خورشیدی غیرفعال در حفره باعث کاهش تلفات گرما در زمستان می شود. اگر تهویه حفره یکپارچه باشد، هوای گرم شده توسط خورشید را می توان به ساختمان وارد کرد و تهویه طبیعی و گرم خوبی ایجاد می شود و در تابستان نیز به صورت عکس عمل می کند که از بهترین انواع نمای خشک در حفط انرژی محسوب می شود.
سنگ های قواره بزرگی که دارای ابعاد بیش از یک متر هستند و دنمای ساختمان استفاده می شوند اصطلاحا نمای خشک ( Dry facade of the building ) اسلبی گفته می شود . سنگ اسلب قابل مصرف برای نمای ساختمان کانتر ، کف ، دیوار و حتی پله هاست . سنگ اسلب به دلیل آن که سطح زیادی را پوشش می دهد ظاهر یک دست و زیبایی دارد .
همین ویژگی موجب نمایان شدن جلوه ی بهتر و زیباتری از سنگ و طرح آن در نمای ساختمان می شود . خصوصا زمانی که به صورت بوک مچ و فورمچ مورد استفاده قرار می گیرد . از مدرنترین روشهای نمای خشک با سنگ اسلب استفاده از چسب اسلب در نصب سنگ در نما می باشد که بسیار قویتر و زیباتر از روشهای سنتی می باشد .
آلومینیوم به دلیل سبک وزن بودن به نسبت دیگر مصالح مثل سنگ , آهن و بتون یکی از محبوبترین نماهای ساختمانی نزد مهندسان و معماران ساختمانی می باشد . ورقه های کامپوزیت آلومینیومی بسیار سبک و با وزن حدود 8- 5 کیلوگرم در هر متر مربع است، که در مقایسه با سایر مصالح از قبیل سنگ، شیشه و سیمان وزن کمتری دارد.
نمای کامپوزیت پروفیل آلومینیومی حدود90% سبک تر از سنگ، 75% سبک تر از شیشه، 85% سبک تر از سیمان و 50% سبک تر از ورق معمولی است .
وقتی ورقه ی کامپوزیت در ساختمان هایی که با بتن سبک ساخته شده است استفاده شود باعث افزایش عایق صوتی آن میشود. تنوع رنگی، مقاوم در برابر آتش سوزی، قابلیت جدا حرکت کردن درهنگام زلزله، سرعت بالادراجرا ازویژگی های این نمااست.
